W 2011 roku podjęłam studia na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska i uzyskałam tytuł magistra w dziedzinie nauk przyrodniczych. Wyspecjalizowałam się w Turystyce Uzdrowiskowej, a mój kierunek nazywał się Turystyka i Rekreacja, czyli dawna i obecna Geoturystyka. Moje studia polegały na nauce przedmiotów przyrodniczo-turystycznych z geologią w roli głównej. Dziś geoturystyka jest wciąż mniej znana od chociażby ekoturystyki i bardzo chciałabym to zmienić. Dlatego zacznijmy od początku – co to jest geoturystyka i dlaczego warto być geoturystą?
Studia geoturystyczne na AGH
Po pomyślnie zdanej maturze miałam iść do jednej z polskich Akademii Muzycznych, ale tego roku nie było naboru na mój wymarzony kierunek. O podjęciu innych studiów mowy nie było, a więc wyjechałam za granicę i dopiero po dwóch latach stwierdziłam, że rozpocznę edukację na uczelni wyższej. Zmieniłam zdanie, co do studiów artystycznych i uznałam, że spełnię swoje postanowienie, które złożyłam sobie w wieku 5 lat, czyli, że ukończę AGH. Jedyny kierunek, który wówczas tak naprawdę mnie zainteresował i wiązał się z moją pasją, był ten turystyczny. Tylko miałam o nim zupełnie inne wyobrażenie. Myślałam, że będzie on wyglądać podobnie, jak Turystyka i Rekreacja na AWF, ale szybko okazało się, że na AGH to po prostu geologia w turystyce. I wcale mnie to nie zawiodło.
Jedyny minus tych studiów był taki, że miałam wrażenie, że testowali na nas różne rozwiązania. Nie wszystkie przedmioty były dobrze opracowane i prowadzone, często za dużo było siedzenia przy komputerze i uzupełniania tabelek lub wykonywanie projektów, które kojarzyły mi się bardziej z licealnymi niż studenckimi. Jednak było też trochę przedmiotów głównych, które prowadzone były przede wszystkim przez starszych i szanowanych profesorów. I właśnie te były najlepsze na świecie. Wówczas faktycznie czułam, że uczę się czegoś nowego, o czym nie tak łatwo (lub wcale!) znalazłabym informacje na internecie. Ja najmilej wspominam przedmioty związane z historią ziemi, geografią i paleontologią, petrografię, mineralogię, kształtowanie środowiska i ochronę przyrody, balneologię, czy przedmioty turystyczne z dr hab. Pawłem Różyckim. A uogólniając, to moje studia miały ze mnie zrobić specjalistę od geoturystyki, o której właśnie dziś chciałam nieco więcej napisać.
Co to jest Geoturystyka?
Form i rodzajów turystyki jest bardzo wiele. Do form turystyki zaliczamy turystykę poznawczą, wypoczynkową, kwalifikowaną, zdrowotną, biznesową, czy religijną. Z kolei wśród nich możemy wyróżnić najróżniejsze rodzaje turystyki – np. ekoturystykę, agroturystykę, trekking, czy geoturystykę, która może być formą turystyki poznawczej, kwalifikowanej, przyrodniczej oraz niszowej związanej z konkretnymi zainteresowaniami nauk o Ziemi.
Geoturystyka to rodzaj turystyki, która umożliwia poznawanie różnorodnych obiektów geologicznych oraz naturalnych form krajobrazu. Oparta jest na szeroko pojętych naukach przyrodniczych, w tym przede wszystkim geologii, geomorfologii, geografii i ekologii. Zaliczana jest do turystyki zrównoważonej, jako jej unowocześniona forma, która ma na celu zachowanie wyjątkowego charakteru geograficznego miejsca – środowiska przyrodniczego, a także lokalnej kultury – oraz minimalizowanie negatywnego wpływu turystyki na środowisko naturalne i kulturowe. Jest nową formą turystyki, która po raz pierwszy została opisana w latach 90-tych XX wieku.
W praktyce geoturystyka polega na tym, że geoturysta w trakcie podróży koncentruje się na szeroko pojętym środowisku geologicznym, geodziedzictwie, georóżnorodności i geoochronie. Przedmiotami jego zainteresowań są obiekty geologiczne (takie jak np. wulkany, lodowce, plaże, pola geotermalne, wydmy, jaskinie, a także skamieniałości i minerały) oraz związane z nimi procesy geologiczne i geomorfologiczne. Rozumie je i umie je interpretować. Geoturysta interesuje się również obiektami antropogenicznymi, w których ważny jest surowiec skalny, czyli np. kopalniami, kamieniołomami, budowlami architektonicznymi i wykopaliskami archeologicznymi. Szczególnie ważnymi muzeami i wystawami w geoturystyce są te przyrodnicze, paleontologiczne i ściśle związane z geologią.
Typowymi obszarami wyznaczanymi dla geoturystyki są tzw. geoparki oraz geostanowiska. W ich obrębie znajdują się ważne elementy przyrody nieożywionej, które traktowane są jako dziedzictwo geologiczne o wyjątkowej wartości geologicznej, naukowej, historycznej i kulturowej dla społeczeństwa.
Definicja geoturystyki przedstawiona przez National Geographic and Travel Industry Association of America w 1997 roku:
Geoturystyka – turystyka, która podtrzymuje lub wzmacnia geograficzny charakter miejsca – jego środowisko, kulturę, estetykę, dziedzictwo i dobrobyt mieszkańców.
Jestem Geoturystyką
Nie trzeby mieszkać na Islandii, aby być geoturystą, choć faktycznie jest to idealny kraj do uprawiania tego rodzaju turystyki. Jednak kiedy chcesz zacząć świadomie poznawać świat przez pryzmat geologii, to wystarczy, że popatrzysz na przyrodę, która cię otacza i spróbujesz ją zrozumieć.
Dziś podróżując po świecie wybieram takie miejsca, w których mogę zaspokajać swoją geoturystyczną ciekawość. Cieszę się, że zwiedzając obiekty geologiczne wiem lub potrafię zrozumieć proces ich powstania, że umiem interpretować otaczający mnie krajobraz naturalny oraz jak w prosty sposób przekazywać innym tę wiedzę. Jest to moja ulubiona forma turystyki, bo historia Ziemi niezwykle mnie fascynuje, a ponadto turystyka ta wiąże się z wieloma aktywnościami turystycznymi, tak więc nigdy nie jest nudno. Studia geologiczno-turystyczne w moim przypadku były strzałem w dziesiątkę i cieszę się, że miałam szansę ukończyć geoturystykę na pierwszej w Polsce i na świecie uczelni, na której w ogóle można było ją studiować. Studia te, na których poszerzyłam swoją geologiczną wiedzę, były jednym z głównych czynników mojej przeprowadzki do Islandii, gdzie mieszkam od 2016 roku.
